Siłowniki CNOMO to pneumatyczne siłowniki tłokowe zaprojektowane zgodnie z francuską normą CNOMO (m.in. AFNOR NF E49-001). Standard ten upowszechnił się w latach 70. w przemyśle i szybko stał się synonimem wyjątkowej trwałości oraz niezawodności urządzeń. Cechą rozpoznawczą siłowników CNOMO jest ich solidna konstrukcja ze szpilkami – czterema długimi śrubami ściągającymi, których końcówki wystają poza korpus. Taka budowa gwarantuje stabilność mocowania i odporność na duże obciążenia mechaniczne. Siłowniki te występują najczęściej jako siłowniki dwustronnego działania (double-acting), dostępne zarówno w wersji z pojedynczym tłoczyskiem, jak i z tłoczyskiem przelotowym (dwustronnym). Współcześnie produkowane siłowniki serii CNOMO wyposażane są standardowo w magnetyczny tłok, co umożliwia montaż czujników położenia i łatwą integrację z układami automatyki.

Specyfikacja techniczna siłowników CNOMO

Budowa i materiały wykonania

Siłowniki CNOMO charakteryzują się klasyczną budową tłokową z wiązaniem na szpilki. Głowice (pokrywy przednia i tylna) wykonywane są zazwyczaj z wytrzymałych odlewów aluminiowych pokrytych ochronną powłoką (lakierowaniem), zaś cylindryczna tuleja korpusu to anodowane aluminium o gładkiej powierzchni wewnętrznej. Tłoczysko (piston rod) wykonywane jest ze stali chromowanej, co zapewnia odpowiednią twardość i odporność na ścieranie. Standardem są uszczelnienia z kauczuku nitrylowego (NBR) lub poliuretanu (PUR), dzięki czemu siłowniki mogą pracować zarówno na powietrzu smarowanym olejem, jak i w warunkach beznasmarowych (suche sprężone powietrze) bez ryzyka przedwczesnego zużycia. Poliuretanowe uszczelnienia gwarantują także szeroki zakres temperatur pracy. Dla zastosowań specjalnych dostępne są wersje z uszczelnieniami z FKM (Viton), pozwalającymi na pracę w wyższych temperaturach, oraz opcjonalne wykonania z tłoczyskiem i elementami ze stali nierdzewnej (ważne np. w branży spożywczej). Wszystkie siłowniki CNOMO posiadają zintegrowaną amortyzację pneumatyczną – regulowane tłumienie ruchu w końcowych położeniach, co chroni mechanizm przed uderzeniami przy dobiegu tłoka do krańca cylindra.

Rozmiary i podstawowe parametry

Seria CNOMO siłowników pneumatycznych obejmuje typowe siłowniki średnich i dużych średnic. Standardowo dostępne średnice (wewnętrzne, czyli średnice tłoka) mieszczą się w zakresie od ok. 25 mm do 200 mm. Najpopularniejsze rozmiary to m.in. ⌀40, ⌀50, ⌀63, ⌀80, ⌀100 czy ⌀125 – odpowiadające potrzebom większości maszyn przemysłowych. Typowe długości skoku (suwu) mogą wynosić od kilkudziesięciu milimetrów do nawet 1000-2000 mm (w zależności od średnicy i producenta, często maksymalny standardowy skok rośnie wraz ze średnicą cylindra). Istnieje również możliwość zamówienia siłowników o niestandardowych skokach, dopasowanych do specyficznych aplikacji.

Podstawowe parametry pracy siłowników CNOMO prezentują się następująco:

• Średnice tłoka: ok. 25 ÷ 200 mm (w zależności od serii i producenta)
• Ciśnienie robocze: typowo 1 do 10 bar (maksymalne) – dostosowane do standardowego ciśnienia sieci pneumatycznej ~6 bar
• Zakres temperatur: standardowo od -20°C do +80°C (dla wersji z uszczelnieniami Viton możliwe wyższe temp. do ok. +150°C)
• Medium robocze: sprężone powietrze filtrowane i osuszone, może być podawane zarówno ze smarowaniem olejowym, jak i bez smarowania
• Uszczelnienia: wysokiej jakości NBR lub poliuretan (opcjonalnie FKM/Viton) zapewniające szczelność i długą żywotność
• Materiały konstrukcyjne: korpus aluminiowy (tuleja anodowana, głowice malowane), tłoczysko ze stali chromowanej; dostępne warianty nierdzewne

Dodatkowo producenci oferują różne wersje specjalne i akcesoria. Wśród nich można wymienić siłowniki CNOMO z dwustronnym tłoczyskiem (przelotowym) zapewniającym symetryczną pracę w obu kierunkach, siłowniki tandemowe (połączone dwa tłoki w jednej obudowie) umożliwiające uzyskanie większej siły, czy siłowniki z wydłużonym tłoczyskiem (wydłużone końcówki pręta) do specjalnych mocowań. Bogaty jest także wybór elementów mocujących – dostępne są uchwyty montażowe, łapy, wsporniki, kołnierze, łożyska wahliwe, itp., dostosowane do wymiarów standardu CNOMO. Dzięki magnetycznemu tłokowi siłowniki tej serii współpracują z typowymi czujnikami położenia (kontaktronowymi lub hallotronowymi), montowanymi zwykle na zewnętrznych szpilkach lub w rowkach specjalnych obejm mocujących.

Standard CNOMO a inne normy pneumatyczne

Standard CNOMO został opracowany we Francji z myślą o ujednoliceniu wymiarów i parametrów siłowników w przemyśle (obejmuje on głównie średnice 40-200 mm). W późniejszych latach na rynku europejskim pojawiły się normy ISO (np. ISO 15552, dawniej ISO 6431 / VDMA 24562) regulujące wymiary siłowników o podobnych zakresach średnic. Siłowniki zgodne z ISO 15552 z czasem wypierały siłowniki CNOMO ze względu na szersze możliwości rozbudowy o akcesoria i łatwiejszą dostępność zamienników. Mimo to siłowniki CNOMO wciąż są produkowane i stosowane – głównie w celu utrzymania ruchu i modernizacji maszyn zaprojektowanych w oparciu o ten standard. Warto zauważyć, że siłowniki CNOMO nie są w pełni zamienne z ISO 15552, ponieważ różnią się detalami wymiarowymi (np. rozstawem otworów mocujących, gwintem tłoczyska itp.). Dlatego przy wymianie zużytego siłownika w starszej maszynie ważne jest dobranie elementu dokładnie zgodnego z normą CNOMO, co zapewni kompatybilność z istniejącymi mocowaniami i osprzętem. Na szczęście wielu renomowanych producentów nadal oferuje pełną gamę siłowników serii CNOMO, dzięki czemu nawet starsze urządzenia mogą być niezawodnie eksploatowane bez konieczności kosztownej przebudowy na inny standard.

Zalety siłowników CNOMO w zastosowaniach przemysłowych

Siłowniki CNOMO posiadają szereg cech sprawiających, że do dziś znajdują zastosowanie w wymagających instalacjach przemysłowych:

• Wysoka wytrzymałość mechaniczna: Solidna konstrukcja z czterema śrubami (szpilkami) spinającymi cylinder zapewnia dużą odporność na przeciążenia i wibracje. Mocowanie za pomocą przechodzących szpilek gwarantuje stabilność nawet w trudnych warunkach pracy (uderzenia, dynamiczne obciążenia). To przekłada się na dłuższą żywotność siłownika w porównaniu do lżejszych konstrukcji.

• Niezawodność i trwałość: Dzięki dopracowanej konstrukcji oraz użyciu wysokiej jakości materiałów (stal chromowana, aluminium, wytrzymałe uszczelnienia) siłowniki te cechują się długim okresem bezawaryjnej pracy. Są przystosowane do ciągłej eksploatacji w cyklach produkcyjnych – norma CNOMO od dekad uchodzi za gwarancję niezawodności.

• Standaryzacja wymiarów: Znormalizowane wymiary montażowe ułatwiają integrację z maszyną i wymianę podzespołów. Jeśli urządzenie zostało zaprojektowane pod siłownik CNOMO, nowy siłownik o tych samych parametrach będzie pasował bez potrzeby modyfikacji mocowań czy podłączeń. Dostępność standardowych akcesoriów (mocowania, czujniki, przyłącza pneumatyczne) także ułatwia projektowanie i serwis.

• Uniwersalność medium: Możliwość pracy na powietrzu smarowanym lub suchym (bezołowiowym) zwiększa uniwersalność – jeden i ten sam siłownik sprawdzi się w różnych warunkach (np. w instalacjach z centralnym smarowaniem mgłą olejową, jak i tam gdzie powietrze musi być suche i czyste). Poliuretanowe uszczelnienia eliminują ryzyko awarii niezależnie od sposobu zasilania powietrzem.

• Opcje specjalne: Szeroka gama dostępnych wariantów (tłoczysko nierdzewne, wersje wysokotemperaturowe, siłowniki tandemowe, itp.) pozwala dopasować produkt do bardzo specyficznych wymagań. Siłowniki CNOMO mogą być wyposażone w dodatkowe funkcje, takie jak nietypowe czujniki, specjalne powłoki ochronne czy niestandardowe końcówki tłoczyska, co czyni je rozwiązaniem elastycznym pomimo ustandaryzowania.

Przykładowe zastosowania siłowników CNOMO

Siłowniki CNOMO ze względu na swoje właściwości wykorzystywane są w wielu gałęziach przemysłu – szczególnie tam, gdzie liczy się niezawodność, precyzja i odporność na trudne warunki pracy. Oto niektóre z branż i aplikacji, w których ta seria siłowników sprawdza się najlepiej:

Przemysł spożywczy i farmaceutyczny

W branży spożywczej, farmaceutycznej oraz wszędzie tam, gdzie obowiązują restrykcyjne normy higieniczne, siłowniki muszą być nie tylko niezawodne, ale i łatwe do utrzymania w czystości. Siłowniki CNOMO w wykonaniu nierdzewnym lub z powłokami ochronnymi doskonale nadają się do takich zadań. Mogą pracować w środowiskach wymagających częstego mycia i dezynfekcji (np. maszyny rozlewnicze, pakujące żywność, urządzenia wytwarzające produkty farmaceutyczne), zachowując szczelność i funkcjonalność. Ich zdolność pracy na suchym, czystym powietrzu (bez oleju) jest dodatkowym atutem w aplikacjach, gdzie obecność olejowych mgieł czy zanieczyszczeń jest niedopuszczalna. Ponadto solidna konstrukcja zapewnia długotrwałą pracę bez przestojów na konserwację – co jest kluczowe w przemyśle o wysokich wymaganiach sanitarnych i ciągłości produkcji.

Automatyka i linie produkcyjne

Automatyka przemysłowa to obszar, w którym siłowniki pneumatyczne są wszechobecne – od prostych mechanizmów wykonawczych po skomplikowane roboty liniowe. Siłowniki CNOMO dzięki standaryzowanym wymiarom i wyposażeniu w czujniki doskonale integrują się z liniami produkcyjnymi, maszynami montażowymi czy systemami transportu wewnątrzzakładowego. W układach sterowania mogą pełnić rolę elementów wykonawczych w manipulacji produktami, odstawianiu i pozycjonowaniu elementów, dociskaniu, zaciskaniu czy podnoszeniu. Ich precyzja działania (dzięki amortyzacji i możliwości kontroli położenia za pomocą sensorów) pozwala na zachowanie powtarzalności ruchów w szybkich cyklach pracy. W automatyce często docenia się też łatwość serwisowania – w razie potrzeby wymiana zużytego siłownika CNOMO na nowy przebiega sprawnie, ponieważ nowy komponent pasuje do istniejących mocowań i przyłączy. Dzięki temu przestoje linii produkcyjnej są zminimalizowane.

Przemysł maszynowy i ciężki

W ciężkich zastosowaniach przemysłowych, takich jak hutnictwo, odlewnictwo, przemysł wydobywczy czy duże prasy i siłowniki stacjonarne, liczy się przede wszystkim moc i odporność. Duże siłowniki CNOMO (o średnicach 160 mm, 200 mm i więcej) potrafią generować bardzo duże siły, zdolne poruszać masywne elementy maszyn. Ich wzmocniona konstrukcja sprawdza się w warunkach narażonych na pył, wysoką temperaturę otoczenia czy agresywne czynniki (np. przy maszynach w cementowniach, gdzie unoszący się pył i ciężkie warunki pracy stanowią wyzwanie dla sprzętu). Siłowniki te mogą być wyposażone w dodatkowe osłony i zgarniacze chroniące tłoczysko przed zabrudzeniem. Dzięki pneumatycznemu tłumieniu drgań i stabilnemu mocowaniu, siłowniki CNOMO w aplikacjach ciężkich wytrzymują długotrwałą eksploatację tam, gdzie słabsze siłowniki ulegałyby przedwczesnemu zużyciu. Przykłady obejmują siłowniki do napędu zaworów wielkogabarytowych, do pozycjonowania odlewów, czy w mechanizmach przeładunkowych surowców.

Inne branże wymagające precyzji i niezawodności

Siłowniki serii CNOMO spotyka się także w wielu innych sektorach przemysłu. W przemyśle chemicznym i petrochemii używa się ich w układach dozowania i mieszania, gdzie ważna jest odporność na korozję (stąd zastosowanie materiałów nierdzewnych i powłok). W branży motoryzacyjnej mogą pojawiać się w liniach montażowych i testowych, gdzie stabilne parametry pracy siłownika wpływają na jakość procesu (np. jednakowa siła docisku w zgrzewarkach punktowych). Branża opakowań i logistyka wewnętrzna korzystają z siłowników CNOMO w urządzeniach sortujących, przenośnikach i systemach paletyzacji, czerpiąc korzyść z ich niezawodności przy intensywnym użytkowaniu. Wreszcie, dział utrzymania ruchu w różnych zakładach przemysłowych często bazuje na siłownikach CNOMO jako zamiennikach do starszych maszyn – możliwość szybkiego przywrócenia sprawności urządzeń dzięki dostępności siłowników o odpowiednich wymiarach jest nie do przecenienia. Niezależnie od branży, gdy aplikacja wymaga precyzyjnego działania, długiej żywotności i standardu jakościowego, siłowniki CNOMO pozostają sprawdzonym wyborem inżynierów i służb utrzymania ruchu.