Zawór 3/2 vs 5/2 – czym się różnią i kiedy je stosować?
W pneumatyce zawory sterujące odpowiadają za precyzyjne kierowanie przepływem sprężonego powietrza. Dwa z najczęściej stosowanych to zawory 3/2 i 5/2. Na pierwszy rzut oka różnią się tylko liczbą przyłączy i pozycji, ale w praktyce pełnią zupełnie inne funkcje. W tym wpisie wyjaśniamy, czym się różnią i gdzie który z nich sprawdza się najlepiej.
Co oznacza 3/2 i 5/2?
Cyfry w nazwie zaworu oznaczają:
pierwsza liczba – liczbę portów (przyłączy powietrza),
druga liczba – liczbę pozycji, czyli możliwych stanów przełączania.
Zawór 3/2
Ma 3 porty i 2 pozycje. Najczęściej stosowany do siłowników jednostronnego działania, czyli takich, które wysuwają się pod ciśnieniem, a powracają dzięki sprężynie.
Zawór 5/2
Ma 5 portów i 2 pozycje. Obsługuje siłowniki dwustronnego działania – czyli takie, które potrzebują powietrza do ruchu w obu kierunkach
| Cecha | Zawór 3/2 | Zawór 5/2 |
|---|---|---|
| Liczba przyłączy | 3 | 5 |
| Typ siłownika | Jednostronny | Dwustronny |
| Zastosowanie | Proste układy, blokady | Automatyka, linie produkcyjne |
| Koszt | Niższy | Wyższy |
| Sterowanie | Cewka, przycisk, mechaniczne | Cewki mono- lub bistabilne |
Podsumowując:
Zawory 3/2 są proste, tanie i idealne do podstawowych układów.
Zawory 5/2 dają pełną kontrolę nad ruchem siłownika – potrzebne tam, gdzie jest wysuw i powrót pod ciśnieniem.
Kiedy stosować zawór 3/2?
Zawory 3/2 stosuje się tam, gdzie ruch siłownika jest tylko w jednym kierunku, a powrót następuje automatycznie – np. przez sprężynę. Typowe zastosowania:
proste systemy blokujące,
chwytaki jednostronne,
podajniki pneumatyczne.
Zaletą zaworów 3/2 jest prosta budowa, niska cena i duża niezawodność.
Kiedy lepiej wybrać zawór 5/2?
Zawory 5/2 stosuje się tam, gdzie siłownik musi wykonać ruch w obu kierunkach – czyli wysunąć się i powrócić również pod ciśnieniem. Znajdują zastosowanie w:
maszynach pakujących,
liniach montażowych,
siłownikach transportujących i dociskowych.
Zawory 5/2 występują w wersji monostabilnej (wracają do pozycji domyślnej) i bistabilnej (utrzymują ostatnią pozycję nawet po zaniku napięcia).
Przykład z praktyki
W jednej z aplikacji zastosowano siłownik jednostronnego działania ze sprężyną powrotną, sterowany zaworem 3/2. Z uwagi na brak kontroli nad ruchem powrotnym (zależnym od sprężyny), pojawiały się błędy w pozycjonowaniu detali. Po zmianie układu na siłownik dwustronnego działania sterowany zaworem 5/2 bistabilnym, uzyskano pełną kontrolę nad ruchem w obu kierunkach. Dzięki temu liczba błędów pozycjonowania spadła o 40%.
Podsumowanie
Jeśli Twój układ wymaga tylko jednego ruchu – wybierz zawór 3/2. Jeśli jednak potrzebujesz kontroli nad ruchem w obu kierunkach, zawór 5/2 będzie znacznie lepszym wyborem. Dobrze dobrany zawór to nie tylko komfort pracy, ale też mniejsze zużycie siłownika i mniejsze ryzyko awarii.
Nie masz pewności, jaki zawór wybrać? Skontaktuj się z nami – doradzimy optymalny model do Twojej instalacji.